سپهر اقتصاد-
محمد امیدواریان : پژوهشگر بافت تاریخی
حفاظت بنا ها و بافت های تاریخی یادواره ای گذشته ،یک مسئله آسان نیست.ما حق نداریم به آن دست درازی کنیم؛ آن ها به ما تعلق ندارند بخشی از انها به کسانی تعلق دارد که بر پایشان داشتند و بخشی از آن نیز مربوط به نسل هایی است که بعد از ما خواهند آمد(جان راسکین)
بزرگترین آسیب و ضربه به بافت تاریخی شهرها اطلاق عنوان بافت فرسوده است یکی از دغدغه اصلی این روز های شهر های دارای بافت تاریخی مصوب نبود مدیریت واحد در این محدوده ها می باشد که این امر اسیب جدی و جبران ناپذیری به هسته اولیه شهر ها و عناصر شاخص تاریخی و فرهنگی و از همه مهم تر سرمایه های اجتماعی این محدوده ها که اهالی اصیل و بومی منطقه می باشد وارد نبوده است. حال چه باید کرد: در این خصوص با وضوح و مشخص قانون تعیین تکلیف کرده است: آیین‌نامه اجرایی بند (ج) ماده (166) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران i. ماده 1 - وزارت کشور موظف است حداکثر تا پایان سال دوم برنامه سوم توسعه، در تمام شهرهای دارای بافت تاریخی ارزشمند که محدوده آنها و‌ضوابط حفاظتی و کاربری آنها به موجب ماده (2) این آیین‌نامه توسط سازمان میراث فرهنگی کشور تعیین و اعلام شده یا می‌شود، با توجه به وسعت‌ویژگی‌های بافت و همچنین تعداد و تنوع بناها، محوطه‌ها و مجموعه‌های تاریخی- فرهنگی و عرصه آنها واقع در محدوده قانونی شهر، ساختار‌مدیریتی مناسب در ستاد یا مدیریت مناطق شهری با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی کشور ایجاد نماید. شهر قم نیز از چندین بعد اساسی نیازمند ایجاد شهرداری مستقل در این محدوده می باشد. یک: دارا بودن بافت تاریخی مصوب با وسعت 315 هکتار و ابلاغ آن! دو: وجود حرم حضرت معصومه (س) به عنوان قطب اساسی و محور توسعه شهر قم در قلب این بافت سه: قرار گیری بیش از 400 عنصر شاخص : کالبدی ، فرهنگی، انقلابی،دینی، المان، مکان رویداد و ..... در این محدوده چهارم: تخلیه نشدن کامل اهالی اصیل شهر در این محدوده در دل محلات (چهارمردان،آذر، عشقلی، باغ پنبه، بازار،مسجد جامع، پنجعلی، گذر قلعه، سیدان،چهل اختران، میدان کهنه ، میدان میر، الوندیه، شاه حمزه، لبچال و.... پنجم : وجود پتناسیل اقتصادی واجد ارزش در محدوده ششم : امکان تامین کمبود های مورد نیاز اهالی این محدوده با احیا عناصر شاخص متروکه که در حال نابودی است. حال چه باید کرد: برنامه ریزی تشکیل ساختار اداری شهرداری ویژه بافت تاریخی ، با توجه به اینکه فرآیند قانونی آن زمانبر خواهد شد می توان در همین راستا چندین زیر اقدام همزمان پیش برد: احیا شورای بافت تاریخی استان تشکیل کار گروه بافت با حضور نماینده های مطلع و متخصص: شهرداری و شورای شهر، میراث فرهنگی، اوقاف، آستانه مقدسه، راه و شهرسازی، نظام مهندسی، دانشگاه و تشکل های حوزه میراث حال این کارگروه در گام اول نسبت به بررسی طرح مشاور بافت پرداخته و در خصوص سه مسئله مهم اعلام نظر خواهد کرد: 1- خط محدوده 2- پهنه بندی 3- ضوابط و مقررات گام دوم : تسهیل و معرفی سرمایه های موجود به عنوان بسته های ویژه برای سرمایه گذارن مختص این بافت ها متناسب با بافت اجتماعی محله ( احیا خانه های تاریخی و آب انبار ها ،سرا ها و ...) گام سوم: تعریف بسته های تشویقی متناسب با بافت (تسهیلا ت ویژه احیا) گام چهارم: آموزش و آموزش و باز هم آموزش مهندسان طراح در این محدوده (نظام مهندسی) و ناظرین و نهاد های نظاراتی (پلیس ساختمان) در خصوص طراحی متناسب با بافت و اطلاع رسانی و توجیه اهالی این بافت ها چه در خصوص پلان داخلی و چه نمای خارجی گام پنجم: اطلاع رسانی و بررسی تجربه های موفق از شهرهای دیگر: تهران، کاشان، یزد، اصفهان ، اردکان و.... گام ششم: بررسی دقیق آمار پروانه های صادره قبل و بعد از ابلاغ محدوده مصوب بافت تاریخی و بررسی تجربه های شکست خورده دو شهر مذهبی دیگر : مشهد و شیراز از بعد کالبدی و آسیب های اجتماعی آن
نظرات