سپهر اقتصاد-جواد بخشی: قم پژوه
این مسجد که با نام مسجد جامع عتیق قم نیز شناخته میشود از جاذبههای تاریخی و مذهبی شهر قم میباشد و در مجاورت پل علیخانی و در نزدیکی حرم حضرت معصومه قرار دارد.
مسجد امام حسن عسکریس مربوط به دوران صفوی، قاجاری، پهلوی و جمهوری اسلامی میباشد که در زمان پهلوی دوم در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مردم قم معتقدند بنای اولیه این مسجد در قرن سوم به دستور امام حسن عسکریس و به دست وکیل ایشان یعنی احمد بن اسحاق اشعری از درآمد وجوهات شرعی ساخته شده است.
برخی مورخان بر این باورند که در مکان فعلی مسجد امام حسن عسکریس، آتشکدهای بوده که با ورود خاندان اشعری به قم، اولین مسجد شهر به جای آن بنا شده است.
این مسجد دارای دو ورودی قدیمی در اضلاع شمالی (خیابان آذر) و شرقی (خیابان آستانه) و سه ورودی جدید در اضلاع جنوبی (سمت حرم)، غربی (خیابان ساحلی) و شرقی (خیابان آستانه) میباشد.
قدیمیترین قسمت مسجد امام حسن عسکریس، ایوان جنوبی آن میباشد که به دستور مهد علیا (همسر یکی از شاهان صفوی) ساخته شده و اخیرا مورد مرمت اساسی قرار گرفته است.
شبستان غربی ایوان، شبستان شرقی ایوان (کبیر)، شبستان شرقی صحن (فیض) و سردر شرقی مربوط به دوره قاجاری و شبستان غربی صحن (زاهدی) و سردر شمالی مربوط به دوره پهلوی میباشد.
بخش جدید مسجد امام حسن عسکریس به دستور آیتالله صافی گلپایگانی ساخته شده است و شامل گنبد، منارهها، شبستان همکف، شبستان زیرزمین و ساختمان هفت طبقه اداری میباشد.
در این بخش، کل قرآن در طول نه هزار متر در کاشیها نگارش شده، در زیر گنبد به نام چهارده معصوم، چهارده مقرنس قرار گرفته و ارتفاع منارهها بر اساس نام مهدی به حروف ابجد، ۵۹ متر لحاظ شده است.