سپهر افتصاد- زهرا ثاراللهی :کارشناسی ارشد آثار فرهنگی و تاریخی
خرمهره‌سازی یکی از مشاغل کهن مخصوص شهر قم است و اصالت آن به دلیل حفظ رمز و راز تولید خرمهره توسط استادان این صنعت است. هانس ای وولف در این باره می‌گوید:
“یکی از بازماندگان حقیقی صنعت سفال‌سازی شش هزار ساله، پیشه مهره‌سازی است که چیزی جز مهره‌های فیروزه‌ای رنگ تولید نمی‌کند. یکی از استادان این فن در قم دوازده کارگر دارد و مصرف سالانه قلیای او بیش از پنجاه تُن است. استادکاران قم نمی‌خواستند جزبیات بیشتری در این مورد بدهند و بگویند مثلا چگونه مهره را با گَرد خشک لعاب می‌پزند. شاید از رقابت می‌ترسیدند؛ زیرا ساختن این مهره‌ها انحصار قم است و از آنجا به همه ایران فرستاده می‌شود و به همین مناسبت هم اطلاعات من درباره طرز پختن آن ناقص است.”
(“صنایع دستی کهن ایران”، ص۲۵۰)
