سپهر اقتصاد-مهندس بهنامجو استاندار قم در جلسه «الگوی کشت استان» با اشاره به روند گسترش مناطق کویری در اطراف شهر قم و کاهش پوشش گیاهی در بخشهای جنوبی و مرکزی استان، بر لزوم حفظ منابع طبیعی، مدیریت مصرف آب و اجرای دقیق الگوی کشت متناسب با شرایط اقلیمی تأکید کرد.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل استانداری قم، مهندس بهنامجو، استاندار قم، در جلسه «الگوی کشت استان قم» که با حضور مسئولان دستگاههای اجرایی و کارشناسان حوزه کشاورزی در سالن امام جواد(ع) استانداری برگزار شد، اظهار داشت: در بازدید میدانی اخیر از محورهای منتهی به مناطق کویری، مشاهده شد که در فاصله پنج تا ده کیلومتری از مرکز شهر، پوشش سبز طبیعی بهطور محسوسی کاهش یافته و اراضی کویری در حال گسترش هستند. این مسئله زنگ خطری برای آینده زیستمحیطی و کشاورزی استان محسوب میشود و باید برای حفظ این ظرفیت طبیعی، اقدامات مؤثر و فوری انجام گیرد.
استاندار قم با اشاره به محدودیت منابع آبی استان افزود: کاهش بارشها و برداشتهای بیرویه از منابع زیرزمینی، شرایط را دشوار کرده است؛ اما با برنامهریزی دقیق، استفاده از دادههای کارشناسی و اجرای الگوی کشت علمی، میتوان بهرهوری را افزایش داد و از منابع موجود به نحو مطلوب استفاده کرد.
مهندس بهنام جو ادامه داد: الگوی کشت باید بر مبنای حجم واقعی برداشت و بررسیهای میدانی کارشناسی تعیین شود. دستگاههای مرتبط موظف هستند آمار دقیق و مستند از وضعیت موجود ارائه کرده و با همکاری مشترک، طرح دفاعپذیر و قابل اجرا در سطح ملی تدوین کنند.
استاندار قم خاطرنشان کرد: تجربیات موفق در دیگر استانها نشان داده است که با مدیریت صحیح منابع و هماهنگی دستگاهها میتوان از گسترش بیابان جلوگیری کرد. در قم نیز باید با نگاه بلندمدت، منابع آب را مدیریت و پوشش گیاهی مناطق حساس را حفظ کنیم.
مهندس بهنام جو در پایان ضمن قدردانی از تلاشهای دستگاههای اجرایی، کارشناسان و بخش کشاورزی استان، بر تداوم جلسات کارشناسی و پیگیری اجرای مصوبات برای تدوین نهایی «طرح جامع الگوی کشت استان قم» تأکید کرد.
«استان قم» از نظر وضعیت آب شرب، در محدوده سبز قرار دارد
مشاور استاندار قم در امور آب و فاضلاب، با بیان این که تصمیمگیری بر مبنای آمار نادرست، مدیریت منابع آب را به بیراهه میبرد، گفت: در رتبهبندیها «قم» بهعنوان یکی از استانهای بحرانی کشور معرفی میشود، در حالی که از نظر وضعیت آب شرب، طبق آمار وزارت نیرو، در محدوده سبز قرار داریم.
سیدحسن رضوی، بر ضرورت دقت در ارائه و استفاده از آمارهای دقیق در تصمیمگیریهای مرتبط با آب و کشاورزی تأکید کرد.
رضوی با اشاره به تغییر الگوی مصرف آب در بخشهای مختلف استان گفت: در پنج سال اخیر مصرف آب شرب در استان روندی افزایشی، کشاورزی کاهشی و بخش صنعت افزایشی داشته است، در حالی که بخش خدمات تقریباً ثابت مانده است. با این حال، افزایش مصرف شرب در قم بر مبنای برداشت از منابع زیرزمینی است و این موضوع موجب تغییر محسوس کیفیت آب شرب در سالهای اخیر شده است.
وی با بیان اینکه آمار تخصیص آب در سرشاخهها مبنای دقیقی برای برنامهریزی در استان نیست، افزود: شرکت آب و فاضلاب در قم عملاً جایگزین منابع زیرزمینی شده است. این در حالی است که کاهش حجم مخزن سد کوچری در سال آبی جدید، حدود ۱۳ تا ۱۵ میلیون مترمکعب نسبت به سال گذشته کمتر شده و همین امر مستقیماً بر سهم شرب استان تأثیر گذاشته است.
مشاور استاندار قم خاطرنشان کرد: نمیتوان قم را در ارزیابی وضعیت منابع آب، با کلانشهرهایی چون تهران مقایسه کرد. ظرفیت اکولوژیک قم حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر است، در حالی که جمعیت فعلی شهر بیش از یکمیلیون و هفتصد هزار نفر است. همین تراکم جمعیتی، موجب میشود در رتبهبندیها قم بهعنوان یکی از استانهای بحرانی کشور معرفی شود، در حالی که از نظر وضعیت آب شرب، طبق آمار وزارت نیرو، در محدوده سبز قرار داریم.
رضوی با انتقاد از ناهماهنگی در آمارهای رسمی گفت: گاهی اختلاف آمارها باعث تصمیمگیریهای نادرست میشود. بهعنوان نمونه، در برخی گزارشها سرانه مصرف آب برای کشت پسته در قم بیش از دههزار مترمکعب عنوان شده، در حالی که میانگین جهانی این رقم حدود هفتهزار مترمکعب است. بنابراین لازم است آمارهای استانی با دقت و اجماع بین دستگاهها تهیه شود تا زمینه سوءبرداشت در سطح ملی ایجاد نشود.
وی در ادامه به تغییر الگوی کشت استان اشاره کرد و افزود: کشتهای پرمصرف مانند غلات و یونجه در قم کاهش یافته و جای خود را به باغات پسته و کشتهای گلخانهای دادهاند. این نشان میدهد استان در مسیر اصلاح الگوی کشت حرکت کرده است. مهم آن است که با همافزایی بین دستگاههای جهاد کشاورزی و آب و فاضلاب، روند کاهش مصرف آب با شیبی ملایم و منطقی ادامه یابد تا هم معیشت کشاورزان حفظ شود و هم مدیریت پایدار منابع آب محقق گردد.
