در اردیبهشت ماه از طریق همین کانال از خطر هجوم ریزگردها از اوایل تیر خبر داده شد. خاصه این که احتمال داده شد که با کمی بارش در سال گذشته این پدیده بسیار خطرناک تشدید شود. اما ریزگردها امسال از ۲۶ خرداد شروع به هجوم کردند.
چند نکته در این خصوص گفته می‌شود:
۱. حوضه آبریز رود یا رودها، منبعی بالفعل و بالقوه برای خیزش ریزگردها است.
۲. قم در مجاورت گودی بزرگ (دریاچه نمک و دشت مسیله و قمرود و حوض سلطان) قرار دارد. حدود هشت - نه رود از سمت جنوب و غرب و شمال به این گودی ورود دارند.
۳. رودها ریزترین دانه‌های خاک یا آن چیزی که فرهنگستان اول نام آبرفت را برایش انتخاب کرده است، در پایین دست و در اینجا گودی بزرگ بر زمین می‌گذارد. در واقع آن چیزی که منشاء ریزگردها است.
۴. در صورت عدم تامین حقابه و بسته به وزش باد، ریزگردها از منابع خود آماده خیزش می شوند.
وزش باد هر گاه شرقی یعنی از شرق به سمت غرب یا شمال شرقی به سمت جنوب غربی یعنی از طرف گودی بزرگ به سمت قم باشد، ما پدیده ریزگرد را در این شهر بسته به قدرت باد کم یا بیش داریم.
راحت‌ترین راه برای تشخیص خم شدن جهت شاخه‌های درختان هنگام وزیدن باد است.
۵. تا کنون هیچ دلیلی چه علمی (برای مثال از طریق ماهواره) چه دیداری چه عقلی که نشان دهد که منشاء ریزگردهای قم سهمی از خارج دارد، ارائه نگردیده است؛ اما دلایل متعددی بر وجود منشاء داخلی وجود دارد. بنابراین اگر هر دستگاه یا مقامی قائل بر وجود سهمی ولو کم از منشاء خارجی است، باید دلیل خود را به صورت شفاف ارائه کند و از کلی‌گویی بپرهیزد. در غیر این صورت تمام منابع ریزگرد را باید داخلی تلقی کرد.
۶. حدود سه ماه از سال قم با پدیده ریزگرد مواجه است، و این پدیده زندگی در این شهر را به‌خصوص برای بیماران زمینه‌ای غیر ممکن یا با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو کرده است. هنوز خسارات جسمی (تعداد فوت شدگان و بیماران) و مالی پدیده ریزگرد در قم برآورد نشده است. به نظر می‌رسد خسارات عظیمی این عارضه بر مردم وارد کرده است. تنگی نفس و سوزش گلو و سینه آشکارترین نشانه های آسیب جسمی است.
۷. بنابراین همه دستگاه‌های ذیربط به‌خصوص استانداری و منابع طبیعی و محیط زیست و شهرداری به‌حتم باید در کارهای پژوهشی خود علل بروز ریزگرد در استان قم و راه‌های پیشگیری و درمانش را در دستور خود با قید فوریت قرار دهند.
۸ .در صورت غفلت، این پدیده در آینده خسارات سنگین‌تری بر این استان کوچک وارد خواهد کرد.
۹. حقابه طبیعی که به تصویب مراجع ذی‌صلاح رسیده است، می‌باید در زمان‌های مناسب تامین شود.
۱۰.تا قبل از تامین حقابه‌های تاریخی و طبیعی و شرعی و قانونی قم که در متون تاریخی و اسناد تاریخی و ثبتی و رسمی و مقررات قانونی به‌روشنی منعکس است، هر شخص حقیقی و حقوقی اعم از حقوق عمومی و حقوق خصوصی و جز آن که بعد از تثبیت و تسجیل حقابه‌های مزبور، تاسیس یافته است، حق بهره‌برداری از منابع آبی مربوط به قم هرچند در بالا دست و دور دست را ندارد. و این از بدیهیات است. (و همچنین بنا به قاعده "الحق القدیم لا یبطله شیء")
لازم است برای جلوگیری از بیماری‌های متعدد خودمان و خانواده هایمان و عزیزانمان و پیشگیری از خسارات متعدد مادی، پدیده ریزگرد را جدی بگیریم و سهم خود را برای رفع این پدیده خطرناک ادا کنیم.
نظرات