حسین صادقی:عضو بنیاد قم پژوهی و مدرس و راهنمای گردشگری
باتوجه به پتانسیل های موجود در ایران در زمینه فرش می توان از این فرصت در جهت حداکثری گردشگری فرهنگی استفاده نمود. تلفیق فرش و جاذبه های تاریخی و فرهنگی میتواند باعث ایجاد شغل وجلوگیری از مهاجرت شود و با توسعه زیر ساخت های لازم و همکاری سازمان های مربوطه این مدل گردشگری جدید را معرفی کرد.
درحال حاضر تورهایی با عناوین مرتبط با فرش در حال اجرا است که با نقطه ضعف‌هایی همچون عدم آموزش حرفه ای راهنمایان و عدم توجه به فرهنگ نهفته در این هنر عظیم مواجه هستند. با توجه به پتانسیل بالای این هنر اساطیری فرش دستباف ایرانی میتوان از این موضوع به عنوان فرصتی عالی در جهت رسیدن توسعه پایدار گردشگری نام برد و با گسترش و تلفیق فعالیت‌های مرتبط با گردشگری و هنر فرش بافی ورنگرزی و...ایران را به جاذبه ای برای گسترش فعالیت‌های فرهنگی تبدیل کرد.
با بودن چنین گردشگری بازار هدف فرش دستباف ایران چندین برابر بیش تر شناسانده شده و بازارهای هدف برای گردشگران نه صرفا تجار بلکه تمامی اقشار جامعه بسوی این هنر عظیم کشانده و مورد استقبال قرار می گیرد.
شهر قم نیز مانند سایر نواحی ایران از دیر باز مورد توجه هنرهای سنتی، مانند ، قالی بافی، سفالگری، منبت کاری، کاشی تراشی، آجر تراشی و حجاری بوده است که در نیم قرن اخیر تاحدی همگی رو به افول نهاده اند.
ولی قالی بافی هنوز هم دارای محبوبیت ایرانی و جهانی است. قالی باقی شهر قم و روستاهای آن، از قطب های قالی بافی ایران محسوب می شود و شهرت جهانی دارد.
فرش دست باف ابریشم قم که قدمتی بیش از 100 سال دارد به دلیل کیفیت ارگانیک مواد اولیه و بافت بسیار ظریف شهرت دارد.
ریز بافت بودن، استفاده از نخ ابریشم، رنگرزی گیاهی و دستی نخ آن و نقش های زیبا، کیفیت بسیار داشته و شهرت جهانی پیدا کرده است. قالی هایی که با این نخ های ظریف ابریشمی به بازار عرضه می شود به قالی گل ابریشم مشهور شده است.
شناسایی قالی های قم، با دقت به تکنیک های مختلف در مراحل دارکشی و بافت آن امکان پذیر است. بافت آن بسیار فشرده است. رشته های تار از نخ پنبه تابیده شده و پودها نازک تر است.
گره ها بسیار ریز و از پشم مرغوب محلی مشهور به پشم سبزوار است. گره بافی در قم، از نوع گره فارسی است و جفتی بافی کمتر رواج دارد.
ریشه ها دوتایی و به هم تابیده اند و فقط در یک طرف قالی دیده می شود. هم چنین ارتفاع پرزها متوسط است. تعداد گره ها درقالی های کرکی(پشمی)در هر دسیمتر، دسته کم 2500 و در قالی های ابریشمی تعداد بسیار بیشتر است.
قالی قم بسیار با دوام است و بیشتر یک اثر هنری محسوب می شود و به عنوان یک کالای قیمتی و تزئینی خرید و فروش می شود. طرح های قالی قم همانند رنگ های مورد استفاده، گستردگی خاصی دارد. نقش های قالی های قدیم مشهور به لچک و ترنج، شاه عباسی، محرمات، محرابی و شکارگاه است. این طرح ها در ابتدا اقتباس از نقش های کاشان و اصفهان بوده اما به سرعت با خلاقیت طراحان قم، نقشه ها متحول شد و سبک تازه ای در هنر قالی بافی ایران پدید آمد. قالی های قم با رنگ های روشن زمینه مانند سفید عاجی، کرم و زرد قابل شناسایی است. زمینه ی این فرش ها معمولی ساده و بدون لچک و ترنج است در اکثر موارد، نقش داخل زمینه ی این فرش ها دو نوع است. یکی سر و استیلیزه (بته) که گاهی به اشتباه آن را نقش کاشمر می نامند. دیگری نقش ظل السلطانی است که شامل گلدان پر از گل است و پرندگانی کوچک اطراف آن پرواز می کنند.
در حالی که در کشورهایی مثل آمریکا لو کیشن فیلم های آلفرد هیچکاک به عنوان یک تور گردشگری مطرح است و پر بازدید. به نظر می رسد در کنار فرش دستباف قم هنوز خیلی دیگر از ظرفیت های گردشگری و پراهمیت برای توریست های قم شناسناسایی و معرفی نشده است.
نظرات