سپهر اقتصاد- یکی از بنیانگذاران استارتاپ مرتا گفت: فعالیت اصلی مرتا ترویج کتاب است. همیشه وقتی چیزی یاد می‌گرفتم دوست داشتم به دیگران یاد بدهم. وقتی هم کتابی می‌خواندم دوست داشتم درباره کتاب با دیگران صحبت کنم.
هانیه دی‌جور در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: در رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه قم تحصیل کردم و از سال ۹۶ من و سیدمحمد حسینی مرتا را شروع کردیم. بسیار به کتاب علاقه داشتم و همیشه دوست داشتم صاحب یک کتابفروشی باشم. سال اول دانشگاه در دوره‌های تندخوانی شرکت کردم و بعد از آن با سیدمحمد حسینی آشنا شدم.
به گزارش ایسنا، وی افزود: آن زمان متوجه شدم که در حوزه کتاب به شکل دیگری نیز می‌توان کار کرد. ایده مرتا این گونه شکل گرفت. کار را ابتدا از تندخوانی شروع کردیم. ابتدا حسینی تدریس تندخوانی را برعهده داشت و من مشغول یادگیری و مطالعه کتاب‌های مختلف بودم.
وی با بیان اینکه بعد از مدتی من نیز شروع به تدریس کردم، اضافه کرد: گروه مرتا در دانشگاه‌ها، مدارس و به صورت خصوصی با بچه‌های ابتدایی تدریس داشت. در این مسیر کارهایی نیز انجام دادم. ویراستاری کتاب «صفر تا صد تندخوانی» و پژوهش و تنظیم کتاب «قدرت مطالعه» دو کاری بوده است که در این مدت انجام دادم.
از کودکی عاشق کتاب بودم
بنیانگذار مرتا گفت: از کودکی کتاب می‌خواندم و کتاب و گشتن در کتابفروشی و کتابخانه برای من جذاب بود. کتاب‌های داستانی را دوست داشتم چون تجربه‌های شخصیت‌های قصه را می‌دیدم. مخاطب با کتاب فضایی را تجربه می‌کند که با فیلم و سخنرانی به دست نمی‌آید. کتاب خواندن یاد گرفتن از معلمی است که حضور ندارد اما از منابعی اصیل بهره برده است.
دی‌جور با بیان اینکه فعالیت اصلی مرتا ترویج کتاب است، گفت: همیشه وقتی چیزی یاد می‌گرفتم دوست داشتم به دیگران یاد بدهم. وقتی هم کتابی می‌خواندم دوست داشتم درباره کتاب با دیگران صحبت کنم و همیشه با تجربه‌های کتابخوانی خود را با خانواده و دوستانم در میان می‌گذاشتم. به همین جهت به سمت ترویج کتاب رفتم.
وی بیان کرد: من از دانش‌آموزانی بودم که سال کنکور زمان زیادی صرف مطالعه درس کردم. سال اول دانشگاه با تندخوانی آشنا شدم و آموزش دیدم. بعد از آن جای خالی چنین مهارت مهمی در دوران مدرسه و پیش از کنکور را حس کردم.
دی‌جور گفت: سال کنکور فرصت کم و منابع زیاد بود و اگر این مهارت را زودتر آموخته بودم می‌توانستم با زمانی کمتر نتیجه بهتر بگیرم و تمام زندگی‌ام را وقف درس نکنم. می‌توانستم در کنار کنکور کتاب‌های دیگری بخوانم و زندگی کنم.
وی افزود: در نتیجه این اتفاقات دغدغه‌ای برای من ایجاد کرد که تندخوانی و روش درست مطالعه را به همه یاد بدهم. مرتا چند سال متمادی در دانشگاه قم سمینار و کلاس برگزار کرد و هر ترم دانشجویان زیادی این مهارت را یاد گرفتند.
این فعال حوزه کتاب تصریح کرد: پایین بودن سرانه مطالعه، حل نشدن مشکلات فرهنگی با کتاب، عدم بهره‌وری نیروها و سازمان‌ها و به‌روز نبودن علم برخی اساتید دانشگاه با کتاب خواندن حل می‌شود. اگر کسی یک ساعت در روز وقت بگذارد پس از مدتی، بسیار پیشرفت می‌کند.
دانشگاه تنها مسیر یادگیری نیست
وی ادامه داد: کتاب‌های دانشگاهی به خصوص در رشته من جامع و به‌روز نبود و از این مسئله ضربه خوردم. بنابراین نیاز به مطالعه برای دانشجوی امروز بیشتر حس می‌شود در حالی که شیوه درست مطالعه را نیاموخته است. همه تصور می‌کنند تنها راه یادگیری آموزش آکادمیک است در حالی که این روزها انتشارات و افراد آگاه در حوزه‌های مختلف سیر مطالعاتی ارائه دادند و کتاب‌هایی در این فهرست‌هاست که در هیچ دانشگاهی تدریس نمی‌شود.
دی‌جور گفت: در دانشگاه های زیادی سمینار تندخوانی برگزار شده است و دعای خیر دانشجوها، دانش آموزان و پدر و مادرها منبع انرژی ما برای کار بود. کار ما، فرهنگی است، درآمد آنچنانی ندارد و هدف پولدار شدن نیست؛ بازخورد مخاطبان برایمان ارزشمند و مهم بود.
مهم‌ترین دلایل کتاب نخواندن فابل حل است
وی در خصوص دلیل کاهش سرانه مطالعه در کشور بیان کرد: دلیل افراد برای کتاب نخواندن در ۴ مورد خلاصه می‌شود. برخی کمبود وقت را دلیل کتاب نخواندشنان می‌دادنند که این مشکل با تندخوانی حل می‌شود. عده‌ای به دلیل اینکه مطالب در حافظه‌شان نمی‌ماند کتاب را رها می‌کنند که این مورد نیز با یادگیری روش درست مطالعه قابل حل است.
دی‌جور افزود: عده‌ای نبود تمرکز را دلیل این امر می‌دادند که این هم به روش مطالعه مربوط است. عده‌ای اصلا کتاب خوب نمی‌شناسند و نمی‌دانند چه کتابی بخوانند که این مشکل هم راه‌حلی دارد. سایت کتابگرد بخش دیگری از کار ماست که در راستای حل این مشکل گام برمی‌دارد.
وی بیان کرد: یکی از آموزش‌هایی گروه مرتا آموزش مرورنویسی است و در سایت کتابگرد هر کسی که کتابی می‌خواند طبق اصولی استاندارد مروری بر آن کتاب می‌نویسد یا ضبط و منتشر می‌کند. همچنین گران شدن کتاب یکی دیگر از مشکلاتی است که دست به گریبان این حوزه شده است.
کتابگرد ابزاری برای اتمام انحصار میز پرفروش‌ها
دی‌جور عنوان کرد: سایت کتابگرد به تازگی شروع به کار کرده است و عملکردی شبیه شبکه اجتماعی دارد. مخاطب عام می‌تواند درباره کتاب‌هایی که خوانده بگوید. در آینده تبدیل به نرم‌افزار خواهد شد.
وی افزود: به این ترتیب کتاب‌های خوب شناخته می‌شود و میز پرفروش کتابفروشی‌ها از انحصار کتاب‌هایی که با طرحی جلد خاص یا پول‌های زیاد شناخته شدند خارج می‌شود. اغلب کتاب‌های پرفروش نیز کتاب‌های زرد است. کتابگرد به دنبال ایجاد عدالت برای رسیدن صدای کتاب‌ها به مردم است.
این فعال حوزه کتاب عنوان کرد: بستر اصلی آموزشی مرتا سایت مرتا است که شامل آموزش‌های مهارت‌های مطالعه یا آموزش مهارت‌های نرم و توسعه فردی است.
وی با اشاره به اینکه آموزش‌های کتابخوانی مرتا برای ۳ گروه مخاطب تهیه شده است، گفت: بسته آموزشی تربیت کودک کتابخوان که برای کودکان ۲ سال تا پیش دبستانی تهیه شده است. این بسته با بازی کتاب خواندن و مهارت تندخوانی را به کودک می‌آموزد. بخش کودک مرتا زیر نظر یکی از همکاران ماست که خودش مادری کتابخوان است و فرزندش را نیز کتابخوان تربیت کرده است. این محصول کارایی خود را نشان داده است.
دی‌جور در خصوص دو گروه مخاطب دیگر گفت: محصول دیگر مرتا مخصوص محصلین یعنی دانش‌آموزان، دانشجویان و کنکوری‌هاست که به آموزش تندخوانی می‌پردازد. گروه مخاطب دیگری مرتا علاقه‌مندان به مطالعه و رشد از این طریق است که با عنوان قدرت مطالعه ارائه می‌شود. در کنار این آموزش‌ها کتاب قدرت مطالعه نیز در دسترس است.
مرتا حمایتی دریافت نکرده است
وی بیان کرد: در مسیری که طی کردیم علی رغم تلاش بسیار زیاد هیچ حمایتی دریافت نکردیم. برای مثال درخواست ما از نهاد کتابخانه‌های استان قم رد شد. ما درخواست دادیم که سمیناری مشترک برگزار کنیم و سالن همایش را این نهاد در اختیارمان قرار دهد که پذیرفته نشد. خیلی تلاش کردیم که با اداره‌کل آموزش و پرورش استان نیز برنامه‌های مشترک برگزار کنیم که اجازه ندادند.
دی‌جور در خصوص سرمایه‌گذار گفت: به دنبال سرمایه‌گذار نبودیم چون سرمایه گذاران می نماینده‌ای در هیئت مدیره دارند و ایدئولوژی‌های کسب‌وکارمان را تغییر خواهند داد. چند باری برای بخش کودک دنبال جذب سرمایه‌گذار بودیم که به نتیجه نرسید و هر چه تا کنون در مرتا هزینه شده هزینه های شخصی بوده است.
وی تصریح کرد: ابتدای کار در ذهنمان بود که مخاطبان زیادی جذب کنیم. آروزی کسی که در عرصه فرهنگی کار می‌کند این است که پیجش به اندازه یک سلبریتی مخاطب داشته باشد اما شکل کار طوری است که این امکان پذیر نیست. توقع ما از ابتدا اشتباه بود. مگر چند درصد مردم جامعه به کتاب خواندن فکر می‌کنند که دنبال ارتقا شیوه مطالعه‌شان باشند؟ مرتا از مخاطب عام جامعه بازخودر خوبی نگرفته اما از دانشگاهیان و حوزوی‌ها بازخوردهای خوبی دریافت کرده است.
مسائل مالی مهم‌ترین مانع ما
بنیانگذار مرتا گفت: یکی از موانع مهم ما بحث مالی، تامین درآمد کارکنان و میزان فروش است. از جایی که کار فرهنگی است نیاز به حامی مالی دارد و نبود حامی مالی کار را سخت می‌کند. برخی از مکان‌هایی که برای برگزاری همایش با آن‌ها هماهنگ می‌کردیم از ما مدرک دانشگاهی می‌خواستند. کار حضوری نیز نیازمند فضا بود که ارگان‌ها می‌توانستند در اختیارمان قرار دهند.
وی در پاسخ به ظرفیت‌های موجود در حوزه کتاب بیان کرد: در عرصه نشر و تولید کتاب انتشارات خوبی فعال هستند. در زمینه ترویج کتاب نیز موسسات فرهنگی مختلفی مشغولند. خلایی در این حوزه نمی‌بینم نمی‌بینم جز رسیدن اسم کتاب‌های خوب به گوش مخاطبان که در این زمینه نیز چند سایت کار می‌کنند که هنوز شناخته شده نیستند. در این زمینه باید رسانه‌ها قوی عمل کنند تا فقط نام کتاب‌های پرفروش به گوش مخاطبان نرسد.
دی‌جور ادامه داد: این روزها مهم است که مردم صدا کتاب‌ها را بشنوند. در شرایطی که وقت کافی برای مطالعه یک کتاب ندارند، آمورش‌هایی بر اساس کتاب‌ها وجود داشته باشد که در زمان کوتاه‌تری مطلب را دریافت کنند. مرتا در سال آینده به دنبال تولید محتوای آموزشی کوتاه بر اساس کتاب در حوزه‌های مختلف است که مخاطبان اگر علاقه داشتند بتوانند به سمت مطالعه کتاب در همان حوزه بروند.
وی افزود: وقتی کسی مشکلی دارد که می‌بیند راه‌حل آن در یک کتاب است و مدرسی این راه‌حل را ارائه می‌دهد، کاربرد کتاب را می‌بیند. محصلین ما نباید به کتاب درسی محدود شوند. از جایی که این کتاب‌ها کسل‌کننده است بسیاری از افراد به کتاب علاقه ندارند.
ایجاد نیاز به کتاب راهی برای ترویج مطالعه
دی‌جور در خصوص راه‌های ترویج کتابخوانی تصریح کرد: باید نیاز ایجاد شود؛ یعنی افراد به این نتیجه برسند که ناگزیرند به خواندن، کاربرد کتاب نشان داده شود و افراد کتاب خواندن را یاد بگیرند. این سه مورد باید همگام با هم پیشرفت کند. یکی از کارهایی که در خانواده خودم برای علاقه‌مند کردن اطرافیان به کتاب انجام می‌دهم این است که اگر سوالی می‌پرسند یا به موضوع خاصی علاقه دارند در همان حوزه کتاب مختصر و کارآمدی به آن‌ها هدیه می‌دهم.
وی بیان کرد: هدیه دادن کتاب و صحبت کردن از کتاب بسیار تاثیر گذار است. کتابخوان‌ها نباید تبدیل به افراد ساکتی شوند که فقط مشغول کتاب خواندن هستند. باید کاربرد کتاب در زندگی روزمره نشان داده شود.
دی‌جور بیان کرد: توصیه‌ای به کارمندان و مسئولین کتابخانه‌ها دارم. رویکرد در کتابخانه‌ها معمولا رویکرد کارمندی است و تعداد افراد دغدغه‌مند که به کتاب اهمیت می‌دهند کم است. توصیه دوم من به مردم است که فرصت خواندن را به خود بدهند. حتی اگر روز یک خط هم شده کتاب بخوانند. بعد از مدتی این کار به عادت تبدیل می‌شود.
نظرات