یک اقدام درست در راستای تحقق شعار سال

سپهر اقتصاد-مجتبی سرلک- کارشناس صنایع اداره کل صمت استان قم

در مورخ 1402/8/15 وزارت صمت طی نامه ای مفاد ضرورت عرضه گاز آرگون و سایر گازهای صنعتی در بورس کالا را کان لم یکن اعلام می نماید. این اقدام که بدنبال اعتراض گروه مپنا نسبت به افزایش چند صد درصدی قیمتهای ناشی از رقابت بورسی و اعتراض نسبت به ورود دلالان انجام شده چند نکته قابل تامل و بررسی دارد:
1-در اثر رقابت در بورس قیمت این محصول نسبت به اسفند سال قبل بیش از 600 درصد افزایش پیدا کرده بود!!!!!
2-این کالا مشابه توجیهاتی که درخصوص برخی دیگر از محصولات بورسی مطرح می گردد با هدف شفاف سازی و جلوگیری از ورود دلالان وارد بورس شده بود ولی با ورود در بورس، میدان برای دلالان بیشتر باز شده بود(مشابه برخی دیگر از محصولات که در حال حاضر در بورس عرضه میشوند) .
3-این دومین تجربه خروج یک کالا از بورس در یک ساله اخیر هست که یقینا به نفع مردم و تحقق شعار سال می باشد(مورد قبلی خروج عرضه روغن دی ا پی در بورس بود که در اواسط سال قبل انجام گردید و بعد از خروج از بورس قیمتها تا هفتاد درصد کاهش یافت).
4- تحلیل و بررسی درخصوص تاثیر برخی از این رقابتهای بورسی نشان می دهد که در هر استان به شکلی مشکلاتی را برای برخی واحدهای تولیدی فراهم آورده و افزایش تورم را ایجاد نموده است که در تضاد آشکار با تحقق شعار سال است.
5-برای موفقیت در تحقق شعار سال لازم است که همه محصولاتی که در بورس کالا عرضه می گردد با استقبال از نظرات کارشناسی مورد تحلیل قرار گیرند . شاید به این نتیجه برسند که برخی از موارد، ضرورتی برای عرضه در بورس نداشته باشند و با مدیریت های استانی بتوان جلوی دلال بازی و افزایش بیرویه قیمت ها گرفته شود(مثل برخی از تولیداتی که به موضوع ساخت مسکن ملی مرتبط می شود)
6-عرصه محصولات در بورس کالا که با هدف شفاف سازی توسعه می یابد در حالیست که کلیت بورس مبرا از هرگونه تحلیل و نقد فعالیت دارد و هر بار که انتقادی مطرح میشود معدود نمایندگانی از مجلس و یا برخی از مسوولین اجرایی با ادبیاتی دانشگاهی و آرمانی ( خارج از واقعیت ها)به دفاع از بورس پرداخته و در قالب یک سخنرانی و یا مصاحبه ، دغدغه های کارشناسی که به حق هم مطرح می گردد به حاشیه میرانند.
7- عرضه کالاها در بورس منافعی هم می تواند داشته بشد که باید با رعایت جوانب آن همراه باشد :
7-1-- اوضاع ناعادلانه برخی از عرضه ها بررسی و برای هر نوع تولید فقط یک قیمت پایه تعریف شود(در برخی موارد متاسفانه بورس به محصولی که بتواند رقابت را بیشتر بالا ببرد اجازه افزایش قیمت پایه بیشتری میدهد)
7-2- ما به تفاوت قیمتی که نسبت به قیمت پایه به دلیل رقابت‌ها در بورس ایجاد می‌شود به حساب عرضه کننده واریز نگردد تا برخی انگیزه ها برای ایجاد رقابتهای کاذب و اجتناب از عرضه که در حال حاضر وجود دارد از بین برود.
7-3- سقف رقابت محدود و حداکثر تا ده درصد قیمت پایه تعریف گردد تا امکان برآورد اقتصادی خریداران وجود داشته باشد.
7-4-در صورت رقابت، مابه تفاوت قیمتها نسبت به قیمت پایه؛ به حسابی جداگانه به منظور سرمایه گذاری در ایجاد طرح های تولیدی و اشتغال زا در مناطق محروم واریز گردد.